Қорақалпоғистон Республикаси Тахиатош тумани ҳудудидан 2000 йиллик тарихга эга Кушан империяси даврига оид қалъа қолдиқлари топилди. Айни пайтда бу ерда таниқли археолог олим, Ўзбекистон Қаҳрамони Ғайратдин Хўжаниязов раҳбарлигида вақтинчалик археологик ишлар олиб борилмоқда.
— Шу йил бошида, аниқроғи, 4 январь куни Тахиатош тумани ҳокимлигидан туман ҳудудидан эски кулолчилик идишлари топилгани ҳақида қўнғироқ қилиб айтишди, – дейди археолог Ғ.Хўжаниёзов. – Шу куни топилган кўзаларни менга олиб келиб кўрсатишди. Эртасига ўша ерга бориб ҳудудни кўздан кечирдик. Ҳақиқатдан ҳам бу ерда эски тарих излари намоён бўлаётганди.
Қорақалпоғистонда чин маънода археология ишлари ўтган асрнинг 36-37 йиллари бошланган бўлса, шу кунгача Тахиатош тумани ҳеч бир археологнинг назарига тушмаган. Сабаби бу ерда кўзга кўриниб турган деворлар ёки қалъа қолдиқлари йўқ эди. Мана биз туман ҳокимининг илтимосига биноан бу ерда вақтинчалик археологик ишларини олиб бордик ва бу ердан ёши 1800-2000 йилларга бориб тақаладиган тарихий ёдгорликларни топдик.
Тахиатош туманининг «Кенегес» овул фуқаролар йиғини ҳудудидан топилган қадимий қалъа маҳаллий аҳолини ҳам бефарқ қолдирмади. У ердан топилган эсдаликлар туман халқ таълими бўлимига қарашли 4-умумтаълим мактаби музейига топширилмоқда.
Мазкур музей 2010 йилда мактабнинг тарих фани ўқитувчиси Аралбой Нуржановнинг ташаббуси ҳамда директори Гулшод Изтлеуованинг қўллаб-қувватлаши билан ташкил этилган. Ҳозирда бу ерда 1500 дан зиёд экспонат сақланмоқда. Мўъжазгина музейда топилмалардан ташқари қадимий миллий либослар, тақинчоқлар, меҳнат қуроллари билан танишиш мумкин.
Эндиликда Тахиатошнинг ёши 2000 йил ва ундан ҳам узоғироқ вақтлар билан ўлчанади.
Есимқан ҚАНААТОВ, Қорақалпоғистон ахборот агентлиги директори
