Misrning taʼlim tizimi boshlangʻich taʼlim (1–6-sinf), oʻrta taʼlim (7–12-sinf) va oliy oʻquv yurtlaridan iborat.
Boshlangʻich taʼlim: Bu bosqich 6 yoshdan boshlanadi va 6 yil davom etadi. Boshlangʻich taʼlimda asosiy fanlar, jumladan, arab tili, matematika, tabiiy fanlar va ijtimoiy fanlar oʻqitiladi.
Oʻrta taʼlim (7–12-sinf): 7-sinfdan oʻrta taʼlim boshlanadi va 12-sinfda yakunlanadi. Ushbu bosqichda asosiy fanlar (arab tili, matematika, tabiiy fanlar, ijtimoiy fanlar, ingliz tili) oʻqitiladi. Oʻrta taʼlimda 7-sinfdan boshlab oʻquvchilar oʻz ixtisoslashuvi yoki yoʻnalishlarini tanlaydi. Misrda davlat maktablari bilan bir qatorda, koʻplab xususiy va xalqaro maktablar ham mavjud. Qohira va Iskandariyada koʻplab xususiy va xalqaro maktablar ham faoliyat yuritadi. Bu maktablar ingliz tili, fransuz tili yoki boshqa xalqaro taʼlim tizimlari oʻqitiladi.
Shuningdek, Misrda bir nechta muhim ijtimoiy masalalar mavjud, masalan, qishloq hududlarida taʼlim sifati va oʻqituvchilarning yetarlicha malakali emasligi kabi muammolar mavjud. Biroq, soʻnggi yillarda taʼlim tizimini modernizatsiya qilishga katta eʼtibor berilmoqda.
Imtihonlar orqali oʻquvchilar kollejlarga yoki oliy oʻquv yurtlariga kirishga haqli boʻlishadi. Taʼlim tizimi davlat tomonidan bepul taqdim etiladi, lekin oliy taʼlimga kirish uchun raqobatbardosh imtihonlar mavjud.
Oʻrta taʼlimni yakunlagan oʻquvchilar Baalaureate imtihonini topshirishlari kerak. Baalaureate – bu oliy oʻquv yurtlariga kirish uchun majburiy imtihon boʻlib, uning natijalariga qarab oʻquvchilar universitetga yoki texnik kollejga kirishadi. Bu imtihonlar mamlakat boʻylab yuqori darajadagi raqobatni yuzaga keltiradi.
Oliy taʼlim: Misrda oliy taʼlim koʻplab universitetlar va institutlarda amalga oshiriladi. Al-Azhar universiteti, Qohira universiteti kabi yirik oliy oʻquv yurtlari mavjud. Eng mashhur oliy taʼlim muassasalaridan biri — Al-Azhar universiteti boʻlib, u islomiy taʼlimotlarga bagʻishlangan. Bu yerda musulmon diniy taʼlimotlari, sharʼiy huquq, arab tili va boshqa ilmiy fanlar oʻqitiladi. Shu bilan birga dunyoviy fanlar, masalan, tibbiyot, muhandislik va ijtimoiy fanlar ham oʻqitiladi.
Sifat va infrastrukturaviy muammolar: Qishloq va shaharlardagi maktablar orasida taʼlim sifati va infratuzilma jihatidan katta farqlar mavjud. Shahar maktablari odatda yanada yaxshi sharoitlar va malakali oʻqituvchilarga ega. Biroq, qishloq hududlarida maktablar koʻpincha qiyin sharoitlarda faoliyat yuritadi.
Oʻqituvchilarni tayyorlash: Oʻqituvchilarni tayyorlash va ularning malakasini oshirish masalalari taʼlim tizimining asosiy muammolaridan biridir. Misrda oʻqituvchilarning malakasi oʻrtacha boʻlsa-da, ularni malakali qilish uchun dasturlar mavjud.
Taʼlimni raqamlashtirish: Misrda taʼlim tizimini raqamlashtirishga katta eʼtibor berilmoqda. Hukumat tomonidan oʻqituvchilarga va oʻquvchilarga raqamli texnologiyalarni oʻrgatish va internet orqali taʼlim olish imkoniyatlarini yaratish maqsadida turli tashabbuslar amalga oshirilmoqda.
Misrda koʻplab oliy taʼlim muassasalari ham mavjud. Masalan: Qohira universiteti – Misrning eng katta va mashhur universitetlaridan biri. Bu yerda turli fanlar boʻyicha taʼlim beriladi.
Amerika universiteti (AU) – Xalqaro sifatdagi taʼlim muassasasi boʻlib, ingliz tilida taʼlim beradi va koʻplab xorijiy talabalarni jalb etadi.
Sharm al-Sheyh universiteti – Yangi va rivojlanayotgan universitetlardan biri boʻlib, turizm va muhandislik sohalarida kuchli dasturlarga ega.
Misr hukumatining taʼlimga ajratadigan byudjet mablagʻlari yildan yilga oshib bormoqda. Unga oʻqituvchilarning maoshlarini oshirish, maktab infrastrukturasi va taʼlim sifatini yaxshilashga qaratilgan sarmoya sifatida qaraladi.
Misrning taʼlim tizimi, umumiy jihatdan, qiyinchiliklarga va muammolarga qaramay, oʻzining boy tarixidagi kabi taraqqiyotga erishish uchun koʻplab imkoniyatlarga ega. Hukumat taʼlim sohasini rivojlantirishga harakat qilayotgan boʻlsa-da, taʼlimdagi ijtimoiy farqlarni bartaraf etish va sifatni yaxshilash uchun qoʻshimcha ishlar talab etiladi.
Ummugulsum JAMALOVA, OʻzDJTU 2-kurs magistranti
Curatda: Yurtdoshimiz Ahmad Fargʻoniy xotirasiga bagʻishlab oʻrnatilgan Qohiradagi yodgorlik.
