Til shunday vositaki, usiz jamiyat mavjud boʻlmaydi. Bu millatning oʻziga xosligidan dalolat beradi, uning maʼnaviy salohiyatini belgilaydi. Aynan tilga xalq tarixi va davlat taraqqiyotining koʻzgusi boʻlish huquqi berilgan. Buyuk Alisher Navoiy ham oʻzbek tilining keng imkoniyatlarini, boyligi, moslashuvchanligi va nafisligini koʻrsatib, eng sara asarlar yaratgan.
Oʻzbek tili xalqimizning koʻp asrlik madaniy, ilmiy, maʼnaviy-badiiy tafakkurining, intellektual salohiyatining yorqin va bebaho mahsuli sifatida dunyodagi eng boy va qadimiy tillardan biridir.
Mustaqillikning ilk kunlaridanoq milliy merosimiz – oʻzbek tilini asrab-avaylashga katta eʼtibor qaratilmoqda. Soʻnggi yillarda oʻzbek tilining xalqimiz ijtimoiy hayotida va xalqaro miqyosdagi nufuzi tubdan oshdi, yosh avlodni vatanparvarlik, milliy anʼana va qadriyatlarimizga sodiqlik ruhida tarbiyalash, milliy anʼana va qadriyatlarimizga sadoqatli boʻlishni taʼminlash borasidagi ishlar izchil davom etmoqda. Mamlakatimizda davlat tilining toʻliq tatbiq etilishi, Oʻzbekistondagi millat va elatlarning tillarini asrab-avaylash va rivojlantirish, oʻzbek tilini davlat tili sifatida oʻrganish uchun shart-sharoit yaratish, shuningdek, oʻzbek tili va til siyosatini rivojlantirishning istiqbolli bosqichlari, ustuvor yoʻnalish va vazifalarni belgilash borasida qator ishlar amalga oshirilmoqda.
Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev oʻzbek tiliga davlat tili maqomi berilganligining 30 yilligiga bagʻishlangan tantanali yigʻilishda soʻzlagan nutqida oʻzbek tilining davlat va jamiyatdagi taʼsiri va nufuzini oshirishga qaratilgan qator vazifalarni taʼkidladi. Davlat rahbari «Oʻzbekiston Respublikasining davlat tili toʻgʻrisida»gi qonunni chuqur tahlil qilish asosida takomillashtirishni taʼkidladi.
Mustaqillik yillarida mamlakatimizda oʻnlab lugʻatlar yaratildi, oʻzbek tilida mumtoz adabiyot asarlari nashr etildi. Bosqichli ishlarning eng muhim natijasi oʻzbek adabiy tilida keng qoʻllaniladigan 80 mingdan ortiq soʻz va iboralar, fan, texnika, sanʼat, madaniyat va boshqa sohalar atamalarini oʻz ichiga olgan besh jildlik «Oʻzbek tilining izohli lugʻati»ning nashr etilishi boʻldi. Buyuk oʻzbek shoiri Alisher Navoiyning yigirma jildlik tanlangan asarlari toʻplamining nashr etilishi kitobxonlar uchun munosib tuhfa boʻldi.
Prezidentimiz Sh. Mirziyoyev tomonidan davlat tili nufuzini yanada oshirish boʻyicha belgilangan vazifalarni hal etib, Toshkent shahar «Bilim» axborot-kutubxona markazi (AKM) mutaxassislari tomonidan oʻzbek tilini bilishni keng targʻib etish, oʻzbek tilini oʻrganish, yosh avlodda milliy tildan faxrlanish, unga doimiy qiziqish tuygʻusini shakllantirish borasida faol ish olib borilmoqda.
Eʼtirof etish kerakki, Toshkent shahar AKM kutubxonachilari Prezidentimizning kitobxonlik madaniyatini yuksaltirishga qaratilgan beshta muhim tashabbusning toʻrtinchisini amalda hayotga tatbiq etib, nafaqat yoshlarning maʼnaviy-axloqiy kamolotiga, balki ularning savodxonlik darajasini oshirishga alohida eʼtibor qaratishmoqda.
Soʻnggi yillarda aholi oʻrtasida kitobxonlik qanchalik ommalashganiga toʻxtalib oʻtmoqchiman. Kutubxonalar doim kitobxonlar bilan gavjum: bu erda siz har doim maktabdan keyin boʻsh vaqtlarida sevimli asarlarini oʻqish uchun kelayotgan maktab oʻquvchilarini koʻrishingiz mumkin. Maʼnaviy-maʼrifiy ishlarimizning maqsadi ham oʻzbek tilini asrab-avaylash, rivojlantirish va ommalashtirish, unga muhabbat va hurmatni tarbiyalashdan iborat.
Eʼtiborlisi, soʻnggi paytlarda «Bilim» AKM fondi davlat tilidagi nashrlar bilan sezilarli darajada toʻldirildi. Ular orasida: turli janrdagi badiiy adabiyotlar, ilmiy-ommabop, oʻquv adabiyotlari, shuningdek, ensiklopedik nashrlar va lugʻatlar mavjud.
Davlat tiliga va uni oʻrganishga boʻlgan qiziqish ortib borayotganligi sababli, lugʻatlar va soʻzlashuv kitoblari rus tilida soʻzlashuvchi foydalanuvchilar orasida juda mashhur. Quvonarlisi, ushbu toifadagi kutubxona foydalanuvchilarining koʻpchiligi oʻzbek klassikasi durdonalarini asl tilda oʻqishga ishtiyoqi ortib bormoqda. Ulugʻ Alisher Navoiyning rang-barang, boy va ohangdor tili ularning oʻzbek xalqining oʻzbek nutqi va madaniyatini idrok etishiga kalit boʻldi.
Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022 yil 24 sentyabrdagi 218-son qarorida belgilangan vazifalar ijrosini taʼminlash maqsadida, Toshkent shahar «Bilim» axborot-kutubxona markazi mutaxassislari tomonidan kutubxonada hamda uning tashqarisida ham bir qancha tadbirlar oʻtkazilib kelinmoqda. «Til – millat koʻzgusi», «Til – jamiyat tayanchi», «Ona tilim – qalbim», «Ona tilim – gʻururim», «El gʻururisan, ona tilim» mavzularida kitob koʻrgazmalari va ilmiy anjumanlar, davra suhbatlari va forumlar, festival va turli viktorinalar shular jumlasidandir.
Yosh avlodning savodxonligini aniqlash maqsadida, AKT va raqamlashtirish xizmati mutaxassislari tomonidan «Bilim» axborot-kutubxona markazi ijtimoiy tarmoqlarida masofaviy foydalanuvchilar orasida #oʻzbek tilini bilasizmi heshtegi ostida mashhur boʻlgan onlayn viktorinalar oʻtkazilmoqda va unda talabalar ham, kattalar ham faol ishtirok etishmoqda.
Ishonchimiz komilki, bunday saʼy-harakatlar insonlar qalbidan oʻz oʻrnini topishi shubhasiz. Zero, til bizning himoya qilinishi kerak boʻlgan boyligimiz, shuningdek, bebaho sanʼat yodgorliklaridir. Oʻz ona tilini qadrlagan xalq millat gʻururini, qadr-qimmatini saqlaydi. Biz, kutubxonachilar, aholi oʻrtasida ona tilining qadr-qimmati, kitobxonlik madaniyatini yuksaltirishda oʻzimizni masʼul deb bilamiz va buning uchun bilim va tajribamizni ayamaymiz.
Hafiza KARIMOVA, Toshkent shahar «Bilim» axborot-kutubxona markazi direktori
