2024 yil 19 dekabr kuni YeXHTning Toshkentdagi vakolatxonasida «Markaziy Osiyo mamlakatlarida yoshlarning radikallashuviga qarshi kurashish boʻyicha saʼy-harakatlarni birlashtirish» mavzusida xalqaro davra suhbati boʻlib oʻtdi. Tadbirda Qozogʻiston, Tojikiston va Oʻzbekistondan ommaviy axborot vositalari, nodavlat notijorat tashkilotlari vakillari, blogerlar, ekspertlar ishtirok etdi.
Jurnalistlarni qayta tayyorlash markazi direktori Gulnora Babajanova yoshlarning radikallashuvi mintaqa xavfsizligiga tahdidga aylanib borayotganini alohida taʼkidlab, buzgʻunchi gʻoyalar tarqalishining oldini olishda jurnalistlarning oʻrni haqida toʻxtaldi.
«Ommaviy axborot vositalari ham radikallashuv vositasi, ham unga qarshi kurashda kuchli vosita boʻlishi mumkin. Jurnalistlar bunday mavzularni yoritishda oʻz masʼuliyatini anglashi, nozik mavzular bilan professional va axloqiy jihatdan ishlay olishi muhim», — dedi Babajanova.
– Radikallashuvga qarshi kurashish nafaqat davlatning, balki jamiyatning, ommaviy axborot vositalarining, yoshlarning ham vazifasidir. Biz yoshlar oʻzlarini umumiy kelajakning bir qismi sifatida his qilishlari uchun sharoit yaratishimiz kerak”.
Davra suhbatida quyidagi asosiy dalillar keltirildi:
— BMT maʼlumotlariga koʻra, radikallashgan yoshlarning 80 foizga yaqini ekstremistik gʻoyalarga birinchi boʻlib internet orqali duch keladi. Radikal kontentni tarqatish uchun Telegram va TikTok kabi platformalardan faol foydalanilmoqda.
— Tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, radikal guruhlar taʼsirida boʻlgan yoshlarning 60 foizi yolgʻizlanish, tushkunlik yoki oʻz shaxsiyatini anglamasdan aziyat chekadi. Bu ularni manipulyasiyaga qarshi himoyasiz qiladi.
— Markaziy Osiyoda yoshlar oʻrtasidagi ishsizlik 15 foizdan oshadi, bu esa ogʻir hayotiy vaziyatdan «chiqish yoʻli»ni taklif qilayotgan ekstremistlar uchun qulay sharoit yaratmoqda.
Qozogʻistonlik ekspert Zamir Tuleshov axborot kampaniyalarini tashkil etish boʻyicha amaliy tavsiyalar berdi. U yoshlar uchun tanqidiy fikrlashni rivojlantirish va oʻquv seminarlarini oʻtkazishga qaratilgan multimedia kontentidan foydalanishni taklif qildi:
«Biz yoshlar tilida gapirishimiz, ommabop ijtimoiy tarmoqlar va podkastlar, hikoyalar va qisqa videolar kabi formatlardan foydalanishimiz kerak. Radikal gʻoyalar xavfini tushunish uchun yoshlarni ochiq muloqotga jalb etish muhim».
Tadbir yakunida mediasavodxonlikni mustahkamlash, taʼlim kampaniyalarini tashkil etish va yoshlarni boʻsh vaqtini mazmunli oʻtkazish dasturlarini ishlab chiqish kabi tavsiyalar berildi.
G. BOBOJONOVA
