Ilk charxpalakni qurish gʻoyasi amerikalik arxitektor Jorj Ferrisga tegishli. U 1893 yilda Chikagoda oʻtkazilgan butunjahon koʻrgazmasiga bagʻishlab ilk charxpalakni bunyod etdi.
Bu Parijda barpo etilgan Eyfelga javob edi. Uning balandligi oʻsha paytdagi rekord darajada – 80 metrga teng edi. Ogʻirligi 2000 tonna boʻlgan ulkan inshoatni har biri 1000 ot kuchiga teng boʻlgan ikkita par mashinasi harakatga keltirgan. Ushbu charxpalakda 36 ta kabinka boʻlib, u 20 ta oʻrindiqli va 40 ta turib tomosha qiluvchilar uchun moʻljallangan. U bir paytning oʻzida 2160 kishini oʻz bagʻriga sigʻdira olgan. Charxpalak qanchalik omadli loyiha boʻlmasin Eyfelning soyasida qolib ketavergan.
Hozirda har bir davlatda baland charxpalaklar bor va u kishilarning yoqimli hordiq chiqarishiga xizmat qilib kelmoqda.
Oʻzbekistondagi eng baland charxpalak Toshkent shahrida 2018 yil 22 dekabr kuni foydalanishga topshirildi. «Anhor-Lokomotiv» bogʻi yaqinida qurilgan inshoatning balandligi 72 metrni tashkil etadi va oʻz bagʻriga bir vaqtning oʻzida 272 kishini sigʻdira oladi.
Unda 48 ta yopiq kabinalar mavjud. Shundan 8 tasi “VIP” turda boʻlib, uning oddiy kabinalardan farqi toʻrt kishiga moʻljallangan va yumshoq oʻrindiqlar bilan jihozlangan. Oddiy kabinalar esa oʻz ichiga 6 kishini sigʻdiradi. Charxpalak 12 daqiqada toʻliq aylanib ulguradi.
Charxpalakka kunduzi ham kechasi ham chiqish birdek maroqli. Yuqoridan Toshkentning eng koʻrkam manzaralarini tomosha qilishingiz mumkin.
